مدل مفهومی تعامل به معروف بین همسران بر اساس منابع اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری موسسه امام خمینی ره

چکیده

بر اساس آموزه‌های اسلامی، معاشرت به معروف یک اصل اساسی در تعامل بین همسران محسوب می‌شود. این پژوهش با هدف دستیابی به مدل مفهومی تعامل به معروف با محوریت آیه‌ی 19 سوره نساء انجام شده است. روش پژوهش، تحلیل کیفی محتوای متون دینی بود که از چهار مرحله مشاهده نظام‌مند، غرقه شدن در محتوا، صورتبندی یافته‌ها و بازآفرینی و ارائه تشکیل شده که برای فهم و استنباط روان‌شناختی از منابع اسلامی کاربرد دارد. یافته‌ها در چهار محور مدیریت رفتار و خلق (تامین امنیت فیزیکی، تامین آسایش همسر؛ با اخلاق نیک رفتار کردن با همسر؛ گفتار نیکو داشتن با همسر؛ گشاده رویی؛ احترام گذاشتن به همسر؛ یکی بودن و همراهی و رعایت حقوق همسر)، مدیریت افکار (تغافل و گذشت؛ تغییر باورهای نادرست و تعدیل انتظارات)، درک طرف مقابل (خیرخواهی)، و ایجاد احساس مثبت (حفظ صمیمیت زناشویی؛ توجه به نیازهای عاطفی همسر؛ استمرار عشق و دوستی پیشین؛ ابراز هیجان مثبت) طبقه‌بندی شد. اعتبارسنجی یافته‌ها با استفاده از دو روش کیفی و کمی انجام شد. در روش کیفی، استنباط‌های انجام شده توسط اساتید انجام شد و در روش کمی محاسبه نسبت روایی محتوا (CVR) و شاخص روایی محتوا (CVI)، به ترتیب بالاتر از 49/0 و 79/0 بدست آمد. در نتیجه‌‌ی این پژوهش، آموزش و بهینه‌سازی تعامل به معروف بین همسران، به عنوان یک قاعده طلایی در زندگی می‌توانند، به همسران کمک کند تا به هدف زندگی مشترک (رشد و تعالی طرفینی و کسب آرامش، صلح و دوستی) دست یافته و بحرانهای زندگی مشترک را پشت سر بگذارند. تعامل به معروف نوعی کنشوری است که بدون بلوغ عاطفی- فکری در زوجین امکان پذیر نیست.

کلیدواژه‌ها